باغ ها در مصر باستان

باغ ها در مصر باستان یکی از اجزای ضروری زندگی مردم بودند که در جلوی خانه ها و معابد آن ها دیده می شدند. تفکر حاکم این بود که حتی خدایان هم از باغ ها لذت می برند. به همین دلیل معابد توسط گیاهان سبز و شاداب احاطه شده بودند. برخی از باغ های مصر باستان به صورت نمادهای مذهبی درآمده بودند.

باغ ها و حوض های مصر باستان

باغ ها در مصر باستان یکی از اجزای ضروری زندگی مردم بودند که در جلوی خانه ها و معابد آن ها دیده می شدند. تفکر حاکم این بود که حتی خدایان هم از باغ ها لذت می برند. به همین دلیل معابد توسط گیاهان سبز و شاداب احاطه شده بودند. برخی از باغ های مصر باستان به صورت نمادهای مذهبی درآمده بودند. 
باغ ها شامل درختان و گیاهان مختلفی بودند. درختان مهم شامل انجیر مصری، انار، پسته و عناب بودند. همچنین درختان بید، آکاسیا و گز نیز در این باغ ها یافت می شدند. به طور کل حدود 18 گونه از درختان به وسیله ی مصریان باستان کاشته می شد. گل ها نیز فراوان و شامل آفتاب گردان، گلهای ذرت، رز، زنبق، سوسن، گل تلگرافی، گل یاس، میخک، پیچ رونده، نرگس، پاپیتال، مرزنگوش، حنا، برگ بو، داودی و خشخاش بودند. البته پاپیروس، نیلوفر آبی و مو نیز وجود داشت. پاپیروس و نیلوفر آبی به ترتیب نمادی از دو منطقه ی مصر سفلی و مصر علیا بودند. 

 

ماکت سفالی فوق از یکی از خانه های مصری کشف شده از یک مقبره که در موزه لوور نگه داری می شود. 
باغ های مصر باستان فقط برای تفریح نبودند؛ بلکه معانی نمادین بسیاری به وسیله ی درختان که هرکدام نمادی از خدایی بودند، به نمایش درمی آوردند. آنها همچنین نقش دیگری وابسته مراسم تدفین و دنیای مردگان داشتند. البته باغ ها برای تولید غذا نیز کاربرد داشتند و سبزیجات و شراب از آن ها تهیه می گشت. 

 

متأسفانه ما تصاویر بسیار اندکی از باغ هایی که خانه های معمولی را احاطه کرده بودند، در دست داریم. اما نوشته های ادبی متعددی در مورد زمین های کشاورزی سرسبز اطراف خانه ها وجود دارد. این خانه ها حتی مدلی از باغ های ساخته و مستقر شده در میان معابد بودند. 
در مورد باغ هایی که آرامگاه های عبادتی و تدفینی را احاطه می کردند، شواهد بیشتری نیز وجود دارد. "فرعون اهموس" هرم و آرامگاهی که برای مادربزرگش طراحی کرده بود را چنین توصیف می کند: "استخر آن باید پر شود و درختانش کاشته شوند." در بسیاری از نوشته های تدفینی در مورد پیاده روی مرده زیر درختان باغش و نوشیدن از آب استخرش سخن رفته است. 
یکی از ملکه های مصری (به نام حتشپسوت) بر روی دیوارهای آرامگاهش از این که چگونه به دستور خدای آمون به کاشت درختانی برای خدایان جهت تولید مرهم پرداخته سخن آورده است: "من به حرف خدایم گوش فرا دادم که به من دستور می داد تا برای او در خانه ام استخری بسازم و درختانی از سرزمین خدایان در باغ او کنار معبدش بسازم. این امر انجام شد و من چیزی را که به دستور او ساخته بودم به خاطر دِینم پیشکش نمودم، من استخری در باغ او در "تِبِس" ساختم. این برای او بزرگ است و او با قایق در آن به گشت می پردازد." مصرشناسان معتقدند که نمونه ای از این باغ در کنار معبد "آمون" در "کارناک" وجود داشته باشد. نیز می دانیم که چنین باغ هایی در معبد تدفینی "رامسس دوم" در "ابیدوس" وجود داشته است زیرا که نوشته شده است که "او باغ های زیادی ساخت که انواع درختان شیرین و خوشبو در آن وجود داشتند." 

 

درختان خوشبو یک جز ضروری از باغ های تدفینی فراعنه بودند. "رامسس سوم" دریاچه و باغ آرامگاهش در "مدینته هبو" را این گونه توصیف می کند: "من قبل از آن دریاچه ای ساختم که توسط راهبه سرریز شد و درختان و گیاهان همانند دلتا در آن ساخته شده بودند. او ادامه می دهد و می گوید معبد با باغ ها و تاکستان ها احاطه شده بود که پر از میوه و گل بود." 
معابد خدایان مختلف توسط باغ هایی با لایه های تزیینی گوناگون گل ها، گیاهان و حتی شراب و روغن زیتون که در مراسم تشریفاتی کاربرد داشتند، آماده شده بودند. در واقع متون به طور مشخص به این استفاده ی خاص اشارات بسیاری دارند. شراب و این روغن با گلها و گیاهان به عنوان هدیه ی روزانه به خدایان تقدیم می گشتند، البته روغن زیتون برای روشن کردن مشعل های این جایگاه مقدس نیز به کار می رفتند. 

 

افراد معمولی نیز مدارکی در مورد باغ هایشان بر جا گذاشتند. ما متونی پیدا کرده ایم که باغ هایی را بر دیوارهای آرامگاه ها به تصویر می کشند. معمولاً زدن برچسب خانه باغ یا باغ مقبره به این باغ ها مشکل می باشد. 

 

معبد آمون در کارناک و استخری که از دوران باستان در کنار آن به جا مانده است.